Działania ochronne na rzecz bociana białego zapoczątkowano w naszym kraju w roku 1995. Towarzystwo Przyrodnicze “Bocian” zajmuje się ochroną gatunku od roku 1999. Nasze działania są prowadzone głównie na Mazowszu, a ich zakres i intensywność zależy od możliwości finansowych Towarzystwa tj. przyznanych dotacji celowych oraz wysokości przekazanych na ten cel darowizn.

• ochrona zagrożonych gniazd bocianich;
• edukacja; 
• gromadzenie danych naukowych                      

GNIAZDA NA CZYNNYCH SŁUPACH ENERGETYCZNYCH
Są instalowane w miejscach gdzie wcześniej bociany zbudowały gniazdo i wychowały co najmniej jeden raz pisklęta. Prace przy gniazdach zlokalizowanych na czynnych słupach energetycznych obejmują przenoszenie części gniazd na specjalne platformy metalowe. Są one prowadzone przez przeszkolonych pracowników Rejonów Energetycznych. Ponieważ w ostatnich latach bocian zmniejsza swoją liczebność i część gniazd pozostaje nie zasiedlona, stopniowo odstępuje się od instalacji nowych gniazd. Po odpowiednim przeszkoleniu pracownicy Rejonów Energetycznych identyfikują podczas przeglądów linii w terenie gniazda nie zasiedlone od kilku lat i przenoszą je w miejsca gdzie istnieje zagrożenie dla bocianów. W ten sposób platformy gniazdowe są wykorzystane w sposób optymalny. Gniazda wieloletnie na platformach są konsekrowane poprzez zrzucenie części materiału gniazdowego co zapobiega upadkowi gniazda czy złamaniu nadmiernie obciążonego słupa energetycznego.

SŁUPY WOLNOSTOJĄCE Z GNIAZDAMI

Ustawia się je w sytuacjach, gdy planowana jest rozbiórka budynku, na którym znajduje się gniazdo, gdy suche drzewo z gniazdem grozi złamaniem czy wywróceniem lub, gdy gniazdo stwarza sytuacje konfliktowe (np. znajduje się na czynnym kominie budynku mieszkalnego) i należy je przenieść itp. Zabieg ten jest wykonywany sporadycznie również w trakcie sezonu lęgowego, gdy gniazdo na którym są młode ptaki ulegnie zniszczeniu, a młode przeżyją upadek (np. w trakcie gwałtownej burzy). Słup ustawia się w sytuacji gdy nie istnieje możliwość odbudowania gniazda na tym samym miejscu.
Z wszystkich rodzajów gniazd podczas interwencji są wyplątywane sznurki stanowiące zagrożenia dla piskląt.

GNIAZDA NA DRZEWACH
Gniazda bocianie zlokalizowane na drzewach, w odróżnieniu od gniazd na budynkach czy słupach energetycznych są dla bocianów stosunkowo bezpieczne i przy odpowiedniej konserwacji mogą być wykorzystywane wiele lat. Wokół tego rodzaju gniazd przeprowadza się najczęściej systematyczne cięcia pędów zasłaniających dolot. Zabiegowi temu towarzyszy czasami odciążenie gniazda poprzez zrzucenie części materiału gniazdowego zgromadzonego w ciągu wielu sezonów lęgowych. W niektórych przypadkach występuje konieczność wymiany platformy gniazdowej i umocnienia gniazda na tym samym drzewie.

GNIAZDA NA BUDYNKACH
Są instalowane najczęściej w sytuacjach bezpośredniego zagrożenia np. gdy wcześniej zainstalowane gniazdo uległo zniszczeniu. Odpowiedniej konstrukcji platformę drewnianą montuje się najczęściej na tym samym miejscu gdzie znajdowało się stare gniazdo.

Ochrona terenów żerowiskowych bociana jest najważniejszym elementem decydującym o zachowaniu w dobrej kondycji lokalnych populacji bocianich. Służą temu praktyczne działania sprzyjające utrzymaniu ekstensywnego rolnictwa. Obejmują one m.in. promocję programów rolno-środowiskowych (szkolenia dla rolników) będących instrumentem wspomagającym utrzymanie dotychczasowych metod gospodarowania.

Z danych zgromadzonych przez energetyków oraz towarzystwo wynika, że każdego roku na terenie województwa mazowieckiego na urządzeniach energetycznych ginie około 550 bocianów. Stanowi to około 8% populacji wojewódzkiej bociana białego. Ta przerażająca statystyka zdecydowała o tym, że od roku 2009 w ramach projektu ochrony bociana są modernizowane słupy energetyczne średniego napięcia z tzw. rozłącznikami oraz stacje transformatorowe, na których giną bociany porażone prądem. Prace są prowadzone przez energetyków i polegają na przenoszeniu niebezpiecznych urządzeń zlokalizowanych na wierzchołku słupa na jego boczną część. Wykonuje się je w taki sposób, by na górze rozłącznika i stacji transformatorowej pozostała wolna belka, na której siadające bociany i inne duże ptaki nie będą rażone prądem. Zabiegi na obydwu rodzajach urządzeń są realizowane równocześnie i są rozwiązaniem skutecznym. Wszystkie prace na słupach wykonuje się do lipca, czyli do momentu opuszczenia gniazd przez młode bociany. W ciągu pierwszych tygodni po opuszczeniu gniazda istnieje największe zagrożenie porażeń prądem ptaków uczących się fruwać oraz przygotowujących się do odlotu. Prace modernizacyjne na rozłącznikach i stacjach zostały przeprowadzone w rejonach: Łuków, Ostrołęka, Przasnysz, Mińsk Mazowiecki, Garwolin, Wyszków i Siedlce. Łącznie w latach 2009-2010 zmodernizowano 64 rozłączniki oraz około 30 stacji transformatorowych.

Bocian biały jest idealnym obiektem do prowadzenia edukacji. Dzięki powszechnej sympatii, jaką jest darzony, udaje się prowadzić ogólnopolski program jego ochrony, szeroki program edukacyjny, akcje promocyjne np. Dzień Bociana itp. Dzięki temu ptakowi można w prosty sposób przybliżać problemy ochrony terenów podmokłych będących środowiskiem życia wielu rzadkich i zagrożonych gatunków.

Od początku trwania programu, obok typowych prac przy gniazdach oraz edukacji w terenie, gromadzono dane naukowe dotyczące bocianiej populacji zasiedlającej obszary całych powiatów. Dzięki silnej grupie wolontariuszy (około 30 osób) od roku 1999, w 11 wybranych powiatach północno-wschodniej części województwa mazowieckiego przeprowadzono kompleksową inwentaryzację gniazd. Każdego roku prowadzono liczenia w dwóch różnych powiatach tej części województwa. Liczenia prowadzili członkowie i wolontariusze Towarzystwa Przyrodniczego "Bocian". Uczestnicy prac zbierali informacje dotyczące lokalizacji gniazda, ilości młodych ptaków znajdujących się w gnieździe, przyczyn strat w lęgach, terminów przylotu i odlotu ptaków, przypadków śmierci bocianów itp. Notowano także zakres niezbędnych zabiegów pielęgnacyjnych w odniesieniu do gniazd zagrożonych. Dodatkowo gromadzono dane o występowaniu rzadkich gatunków roślin i zwierzą tj. jak np. storczyki, bocian czarny, błotniak łąkowy itp. Dane dotyczące bociana czarnego wykorzystano podczas tworzenia stref ochronnych wokół gniazd, a informacje o błotniaku łąkowym do ratowania zagrożonych lęgów tego gatunku jak również w monitoringu populacji. Uzyskane w trakcie liczeń bocianów wyniki posłużyły do przeprowadzenia szczegółowych analiz wskaźników rozrodu oraz jako punkt odniesienia do prac remontowych przy zagrożonych gniazdach.

W roku 2004, Towarzystwo koordynowało akcję liczenia bocianów w ramach VI Międzynarodowego Cenzusu Gniazd Bocianich na terenie województwa mazowieckiego. Dzięki szerokiemu zaangażowaniu różnego rodzaju instytucji, szkół, wolontariuszy itp. udało się policzyć bociany na terenie całego województwa obejmującego swoją powierzchnią 35 598 km2, co stanowi ok. 11,38% powierzchni kraju.